Page 45 - 2017_il_sinirinda_buyuksehir_belediye_modeli

Bir Dönüşüm Süreci Olarak İl Sınırında Büyükşehir Belediye Modeli 45

5.2. İl Sınırında Büyükşehir Belediye

Modelinin Getirdiği Değişiklikler

İl sınırında büyükşehir belediye modelinin yerel yönetim sisteminde ortaya çıkar-
dığı değişiklikleri; idari, hukuki ve mali olmak üzere üç ana başlık altında incele-
mek mümkündür.

5.2.1. İdari Açıdan Ortaya Çıkan Değişiklikler

İl sınırında büyükşehir belediye modeli, esasen üç aşamadan geçerek bugünkü ha-
lini almıştır. İlk uygulama İstanbul ve Kocaeli illerinde 2004 yılında başlatılmış-
tır. 2008 yılında yapılan yeni değişikliklerle sistem revize edilmiş ve son olarak
2012’de yapılan değişikliklerle bugünkü halini almıştır.

2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun Geçici 2/1.
maddesinde; “Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte; büyükşehir belediye sınırla-
rı, İstanbul ve Kocaeli illerinde, il mülkî sınırıdır. Diğer büyükşehir belediyelerin-
de, mevcut valilik binası merkez kabul edilmek ve il mülkî sınırları içinde kalmak
şartıyla, nüfusu bir milyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı yirmi kilometre,
nüfusu bir milyondan iki milyona kadar olan büyükşehirlerde yarıçapı otuz ki-
lometre, nüfusu iki milyondan fazla olan büyükşehirlerde yarıçapı elli kilometre
olan dairenin sınırı büyükşehir belediyesinin sınırını oluşturur,” hükmü getirilmiş;
böylelikle İstanbul ve Kocaeli’nde büyükşehir belediyesinin sınırları, il mülki sınırı
olarak belirlenmiştir.

Bu düzenleme öncesinde; Kocaeli il sınırları içinde, sorumluluk alanı bugünkü
İzmit İlçe Belediyesi sorumluluk alanlarından 15 kat daha küçük olan bir İzmit
Büyükşehir Belediyesi, 6 ilçe belediyesi, 37 belde belediyesi bulunmaktaydı. 5216
sayılı Kanun ile büyükşehir belediyesinin hizmet alanı il mülki sınırlarına genişle-