Page 48 - 2017_il_sinirinda_buyuksehir_belediye_modeli

48 İl Sınırında Büyükşehir Belediye Modeli Kocaeli Deneyimi

İl sınırında büyükşehir modeline ilişkin olarak İstanbul ve Kocaeli’nde yaşanan de-
neyimlerin ortaya koyduğu olumlu sonuçlar bu uygulamanın genişletilmesine hu-
susunda cesaret verici olmuştur. Bu çerçevede, 06 Aralık 2012 tarihli Resmi Gaze-
te’de yayımlanan 6360 sayılı Kanun’la mevcut büyükşehir belediyelerinin hizmet
alanı il sınırına genişletilmiş, on üç il belediyesi il sınırında büyükşehir belediyesine
dönüştürülmüş, il özel idarelerinin tüzel kişiliği kaldırılmış ve ilk kademe beledi-
yeleri kapatılarak yirmi altı yeni ilçe kurulmuştur. Bu düzenlemeye göre, yapılacak
ilk yerel seçimlerin ardından Türkiye’deki tüm büyükşehir belediyeleri il sınırında
büyükşehir belediye modeline dönüşecektir. Bu dönüşüm, Türkiye yönetim tarihi
açısından devrim niteliğinde bir değişikliktir.

6360 sayılı Kanun kapsamında büyükşehir belediyesi kurulan illerde, il özel ida-
relerinin tüzel kişiliği kaldırılmaktadır. Bu uygulama, köylerin de tüzel kişiliğinin
kaldırılarak mahalleye çevrilmesiyle birlikte değerlendirildiğinde, il sınırında bü-
yükşehir belediye modeline geçen illerde, yerel yönetimler tek elden yürütülme-
ye başlanacaktır. Başka bir ifadeyle, yeni düzenleme ile birlikte artık büyükşehir
kurulan illerde köy idaresi ve il özel idaresi kalmamakta; tek yerel yönetim birimi
belediyeler olmaktadır.

İlçe belediyesinin varlığını devam ettirmesi, bir mükerrerlik olmayıp bir ölçek op-
timizasyonu meselesi olarak görülmelidir. Başka bir ifadeyle, sunulacak olan kamu
hizmetinin niteliğine bağlı olarak, o hizmet hangi ölçekteki yerel yönetim birimin-
de sunulması daha optimal ise o ölçekteki yerel yönetimin yetkisine verilmektedir.
İl sınırında büyükşehir belediye modelinde; rutin, küçük ölçekli ve günlük ihtiyaç-
lara dönük kamu hizmetleri ilçe belediyeleri tarafından karşılanırken; daha üst öl-
çekli, il bazında planlama ve koordinasyon gerektiren ve büyük çaplı hizmetlerin
ise büyükşehir belediyeleri tarafından verilmesi sağlanmaktadır.

İl sınırında büyükşehir belediye modelinde, büyükşehir belediyeleri ile ilçe bele-
diyeleri arasında koordinasyonu sağlama konusunda büyükşehir belediye meclisi
yetkili kılınmıştır. 5216 sayılı Kanunun 6360 sayılı Kanun’la değişik 27/1. madde-