Page 218 - 2017_il_sinirinda_buyuksehir_belediye_modeli
P. 218
218 İl Sınırında Büyükşehir Belediye Modeli Kocaeli Deneyimi
Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemleri ve tüm Cumhuriyet tarihi, idari siste-
min yenilenmesi ve gelişen şartlara ayak uydurması çerçevesinde çok sayıda girişi-
me sahne olmuştur. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı Kanunla, il sınırında büyük-
şehir belediye modelinin getirilmesi; 2008 yılında çıkarılan 5747 sayılı Kanunla bu
modelin güçlendirilmesi ve 6 Aralık 2012’de çıkarılan 6360 sayılı Kanunla 2004
yılından itibaren sadece Kocaeli ve İstanbul’da uygulamaya konulan bu modelin
tüm büyükşehir belediyelerine yaygınlaştırılması, Türkiye özelinde, bu değişim
dalgasının son halkaları olarak değerlendirilmelidir.
6360 sayılı Kanun’la Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahraman-
maraş, Mardin, Muğla, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van il belediyeleri büyükşe-
hir belediyesine dönüştürülmüş ve İstanbul ile Kocaeli’ne benzer biçimde bu illere
ek olarak Adana, Ankara, Antalya, Bursa, Diyarbakır, Eskişehir, Erzurum, Gazi-
antep, İzmir, Kayseri, Konya, Mersin, Sakarya ve Samsun illerindeki büyükşehir
belediyeleri de yapılacak il yerel seçimlerle birlikte il sınırında büyükşehir belediye
modeline dönüştürülmektedir.
Bu Kanunla, büyükşehir sınırları içindeki belde belediyeleri kapatılmakta; orman
köyleri de dahil köylerin tüzel kişilikleri kaldırılmakta; büyükşehire dönüştürüle-
cek illerde en az bir ilçe kurulmakta; 29 il özel idaresi, 1591 belde belediyesi ile
16.082 köyün tüzel kişiliği sona erdirilmekte; büyükşehir sınırlarındaki beldeler
mahalleleri ile, köyler ise mahalle olarak ilçe belediyelerine katılmaktadır. Bu Ka-
nun’la ayrıca yeni büyükşehir belediyelerinin daha etkin hizmet sunmalarını sağ-
lamak amacıyla merkezi yönetim tarafından gönderilen ödeneklerinde artış sağ-
lanmaktadır.
6360 sayılı Kanun kapsamında büyükşehir belediyesi kurulan illerde, il özel ida-
releriyle birlikte köylerin de tüzel kişiliğinin kaldırılarak mahalleye dönüştürül-
mesi, yerel yönetimlerin il sınırında büyükşehir belediye modeline geçecek illerde
bundan sonra belediyeler tarafından tek elden yürütüleceği anlamına gelmektedir.
